Bilimin yanlışları

Bilim, Yanlışlarını Düzelterek İlerliyor: Güncellenmiş ve Özgün Bir Bakış

Bilim, yanlışlarını kabul edip düzeltebilme yeteneğiyle güçlüdür. Yeni bulgular, eski varsayımları sorgulayarak bilgimizi sürekli yeniler. Aşağıda, bilimsel paradigmaların nasıl evrildiğine dair beş örnek, güncel bilgilerle zenginleştirilip özgün bir şekilde sunuluyor.

---

1. Sürüngenler: Sınıflandırmada Devrim

Eski Varsayım: Sürüngenler tek bir sınıfta toplanabilir.
Omurgalılar, bir zamanlar basitçe beş sınıfa ayrılırdı: balıklar, amfibikler, kuşlar, memeliler ve sürüngenler. Pullu, soğukkanlı canlılar sürüngen olarak tanımlanırdı. Ancak 1960’larda Alman böcekbilimci Willi Hennig’in geliştirdiği filogenetik sınıflandırma, türleri evrimsel atalarına göre gruplandırarak bu düzeni altüst etti.

Yeni Bulgular:
Sürüngenler (Reptilia), filogenetik açıdan “tek atalı” bir grup oluşturmuyor. Kertenkeleler, yılanlar, timsahlar ve kaplumbağalar, ortak atalarından farklı dallarda evrilen memeliler ve kuşlarla bağlantılı. Bu nedenle, tüm bu canlılar “Amniyotlar” adı altında birleştiriliyor, ancak geleneksel “sürüngen” sınıfı artık bilimsel olarak geçerli değil. 2024’te yayımlanan bir çalışma, kaplumbağaların evrimsel

İnsan ve maymun kültürel kökleri paylaşıyor

İnsan ve Maymun Kültürel Kökleri Paylaşıyor: Yeni Bulgularla Derinleşen Bir Perspektif

Kültürel davranışların yalnızca insanlara özgü olmadığı, insansı maymunların da topluluk içinde öğrendiklerini nesiller boyu aktardığı, son araştırmalarla daha net bir şekilde ortaya kondu. Özellikle orangutan toplulukları üzerine yapılan çalışmalar, insan ve insansı maymunların evrimsel olarak ortak bir kültürel mirası paylaştığını gösteriyor. Bu bulgular, kültürün evrimsel köklerinin sanılandan çok daha derinlere uzandığını kanıtlıyor.

İnsanlar, sosyal öğrenme yoluyla yeni davranışları bir kuşaktan diğerine aktararak kültürel zenginlik oluşturur. Bu yetenek, çevresel koşullara uyum sağlama başarısı olarak görülür ve genellikle insanı diğer türlerden ayıran bir özellik olarak düşünülür. Ancak, kültürün yalnızca insanlara mı özgü olduğu, yoksa evrimsel olarak daha geniş bir temele mi dayandığı, bilim dünyasının uzun süredir tartıştığı bir soruydu. Yaklaşık on yıl önce