Preadaptasyon (veya ön uyum), evrimsel biyolojide, bir organizmanın mevcut bir özelliğinin, orijinal işlevinden farklı bir bağlamda yeni bir avantaj sağlaması durumunu ifade eder. Bu özellik, organizmanın yeni bir çevreye uyum sağlamasına veya yeni bir işlev üstlenmesine olanak tanır, ancak bu avantaj, özelliğin ilk evrimleştiği amaçla doğrudan ilişkili değildir. Preadaptasyon, evrimin öngörüsüz doğasını vurgular; yani, bir özellik belirli bir amaç için evrimleşmez, ancak daha sonra farklı bir bağlamda faydalı hale gelebilir.
Örneğin:
- Kuşların uçma yeteneği, dinozor atalarının tüylerinin önce sıcaklık düzenlemesi için evrimleşmesi, ardından süzülme ve uçma için kullanılmaya başlamasıyla bir preadaptasyon örneğidir.
- Memelilerin akciğerleri, balık atalarının solungaç benzeri yapılarından türeyerek karada yaşam için ön uyum sağlamıştır.
Preadaptasyon, evrimsel süreçlerde "exaptation" (bir özelliğin yeni bir işlev kazanması) kavramıyla sıkça ilişkilendirilir. Ancak preadaptasyon, özellikle bir özelliğin mevcut işlevinin yeni bir çevresel veya ekolojik bağlamda avantaj sağlamasına odaklanır.
Preadaptasyon (Ön Uyum) Hakkında Güncel ve Özgün Makale
Başlık: Preadaptasyon: Evrimin Şaşırtıcı Yaratıcılığı ve Ekolojik Fırsatlar
Evrimsel biyoloji, organizmaların çevrelerine nasıl uyum sağladığını anlamak için güçlü