Süzülme Nasıl Gerçekleşir?
Kuşlar, genellikle güneş tarafından ısınan yüzeylerden yükselen sıcak hava kütlelerinin oluşturduğu termal akımlar sayesinde süzülmektedir. Termal akımlar, çoğunlukla tepe noktalarında ve güneşin en yoğun olduğu zamanlarda oluşmaktadır. Süzülen kuşlar, rüzgarın tepe kenarlılarından yukarı doğru yükselen hava akımını kullanarak enerji tasarrufu sağlamaktadır. Bu olay termal süzülme olarak da adlandırılmaktadır. Kuşlar, tepe noktalarda oluşan termal akımların içerisine girerken dairesel bir şekilde dönmektedir. Bu döngüsel hareket kuşların yükseklik kazanmasını ve enerji tasarrufu yapmalarını sağlamaktadır. Ayrıca, termal alanların en yoğun anlarda en yüksek noktalarda süzülerek daha fazla yükseklik kazanmaktadırlar. Ağaçlar veya binalar gibi nesneler de süzülmeye katkıda bulunsalar da genellikle kuşların havada kalması için tek başlarına yeterli olan faktörler değildir.
Kuşlar, termal akımların yanı sıra rüzgarı kullanarak da dinamik süzülme (İng: "dynamic soaring") adı verilen bir teknik sayesinde enerji tasarrufu sağlamaktadır. Dinamik süzülme, yükselen hava akımlarını kullanmak yerine yere yakın katmanlarla yukarıdaki hava katmanları arasındaki hava hızı farkından yararlanarak hız kazanılması olayıdır. Bu teknik, kuşların ve uçakların atmosferin farklı hızdaki hava katmanları arasında dönüşümlü olarak manevra yapmasıyla mümkün olmaktadır. Rüzgarı engelleyecek ve türbülansa neden olacak yukarı rüzgar engellerinin olmadığı yerler dinamik süzülmenin en verimli sonuçları verdiği alanlardır. Bu alanlar, düz, açık zemin, okyanus üzerinde veya bir sırtın tepesi olabilmektedir. Örneğin albatroslar, denizdeki çok uzun yolculuklarını desteklemek için bu tür süzülmeyi kullanmaktadır.
Dinamik süzülme süreci genellikle dört adımda gerçekleşmektedir:
- Kuşun, hızlı hava akışına doğru tırmanarak yer ile daha yukarıdaki hava arasındaki hız farkından yararlanmayı sağlamaktadır.
- Ardından rüzgar yönünde geri dönülmesidir. Bu aşamada, hava hızındaki değişim nedeniyle daha fazla hız kazanılmaktadır.
- Daha sonra kuş, daha yavaş olan alttaki hava katmanına dalış yapmaktadır. Bu, hava hızının tekrar artmasına ve yeniden enerji kazanılmasına yardımcı olmaktadır.
- Son olarak kuş, rüzgara karşı geri dönmektedir ve bu döngü tekrarlanmaktadır.
Özetle süzülme tekniği, hangi yolla gerçekleşiyor olursa olsun yüksek enerji tasarrufu sağlamak ve uzun mesafeleri kat edebilmek için kuşlar tarafından yoğun şekilde kullanılmaktadır.[1]
Süzülme Olayı Kuş Kanatlarını Nasıl Şekillendirmektedir?
Günümüzde yapılan araştırmalar, kuş türlerinin kanat şekilleri meydana gelirken kanat hareket aralığının belirleyici bir faktör olduğunu ortaya koymaktadır. Bu süreçte, kanat boyutu ve şeklini belirleyen önemli parametrelerin aslında kanatların hareket yeteneği ve esnekliği olduğu gözlemlenmektedir. Bu şekillenme sürecinde belirleyici bir faktör de kuşların süzülme esnasında kanatlarını nasıl kullanacaklarını ve hareket kabiliyetlerini belirleyecek olan süzülme olayıdır. Yani kuşlar, evrimsel süreçte süzülme yeteneklerini geliştirirken aynı zamanda bu yetenekleri ile kanat şekillerini de optimize etmektedir ve bu iki süreci müşterek olarak ilerlemektedir.[2]
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder