Fosilleşme nedir?

 Fosilleşme nedir?

Geçmişte yaşamış bir canlının kendisinin veya yaşam ortamında bıraktığı çeşitli izlerin fosil haline gelmesi, başka bir ifadeyle geride fosil dediğimiz her türlü kanıtı bırakması olayına fosilleşme diyoruz.

Fosilleşme esas olarak deniz veya göl gibi su ortamlarında meydana gelir. Çünkü bu ortamlarda ölen canlıların gövdelerinin veya bıraktıkları izlerin içi veya üzeri kısa sürede kum, kil, mil, kireç gibi tortularla dolarak ve örtülerek korunma sağlanmış olur. Buna karşılık karada ölen canlılar kısa sürede ya çürüyüp topraklaşır veya başka canlılar tarafından yenilip yok olurlar. Denizel ortamda da ölen canlıların tümü değil, ancak küçük bir kısmı fosilleşebilir; birçoğu ise deniz dibinde çürüyerek, eriyerek veya başka deniz canlıları tarafından yenilerek yok olur. Ama yok oluş karasal koşullarda çok daha büyük oranlardadır.

Şekil 3 Fosilleşmenin (fosil oluşumunun) şematik açıklaması Ressam tarafından çizilmiş hayali şekiller (Şekiller davidebonadonna.it.’den alınmış, açıklamalar eklenmiştir-Y.T.)

Şekil 3A: Denizel ortamda yaşayan canlılar öldüklerinde deniz dibindeki tortul katmanlar üzerine çökelirler. Etli kısımları kısa sürede çürüyerek veya başka canlılarca yenilerek yok olur; iskeletleri veya kabukları kalır. Bunların da üzeri yeni tortul katmanlarla örtülerek korunma sağlanmış olur. Milyonlarca yıl içinde üst üste biriken katmanların ağırlığının ve zamanın etkisiyle bu kalıntılar, ve/veya canlıların tortul katmanların üzerinde veya içlerinde bıraktıkları izler fosilleşir. Karalarda canlı kalıntılarının üzeri ya hiç örtülmediğinden veya çok geç örtüldüğünden, aradan geçen zaman içinde kalıntılar çürüyerek ve/veya başka canlılar tarafından yenilerek yok olurlar. Bu nedenle karalarda fosilleşme olasılığı çok daha düşüktür. Şekil 3B: Milyonlarca yıl içinde denizde biriken katmanlar, dağ oluşumu adını verdiğimiz yerkabuğu hareketleriyle yükselerek kara haline gelir. Örneğin Toroslar, Himalayalar, Kuzey Amerika’da Kayalık Dağlar, Güney Amerika’da And Dağları gibi sıradağlar bu yolla oluşmuşlardır. Dağ oluşumuyla kara haline gelen katmanlar içindeki fosiller, eğer katmanlar yoğun bir başkalaşım (=metamorfizma) geçirmemişlerse, korunmuş olurlar. Şekil 3C: Dağ haline gelmiş katmanlar taş ocaklarında, yol yarmalarında veya başka benzer çalışmalarda veya jeologların-paleontologların arazi çalışmalarında incelenirken, içlerindeki fosiller de bulunur. Bazen de doğal aşınma olaylarıyla fosiller katmanlardan kopmuş ve çakıllar arasına karışmış olabilir. Bulunan fosiller laboratuarlarda incelendikten sonra fosil koleksiyonlarına eklenir veya fosil müzelerine kaldırılır. Ülkemiz yasalarına göre Türkiye’de bulunan fosillerin izinsiz yurtdışına çıkarılması yasaktır.

Darwin,evrim teorisi,çeşitlilik, evrim, genetik, genetik,fosil,mutasyon, Ekoloji